EÜ’de “Türk Dünyasının Modernleşmesi: Türk Dünyasının Hikayesi”
ve Roman Sempozyumu”
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde,
Cumhuriyetin 100 Yılı ve İsmail Gaspıralı anısına ‘Türk Dünyası’
Modernleşme: Türk Dünyası Hikâye ve Roman Sempozyumunun Açılışı
gerçekleştirildiği. Sempozyumun açılışına AB Rektör Yardımcısı Prof. Dr.
Mehmet Ersan, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Ayönü, Uluslararası
Türk Kültür Kurumu (TÜRKSOY) Sibirya Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Üye Timur
Davletov, Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Doç.
Dr. Yılmaz Özkaya’nın yanı sıra yurt içi ve yurt dışında yüzden fazla bilim insanı katıldı
kişi ve öğrenciler katıldı.
Sempozyumun açılışında konuşan AB Rektör Yardımcısı Prof. Dr.
Mehmet Ersan, “Türk milleti, 29 Ekim 1923’te kutlu geçmişinin en önemli olayını kutladı.
Uyanışlarından birini gerçekleştirmiş ve içeride ve dışarıda yıkıcı odaklara asla fırsat vermemiştir.
Azmi ve kararlılığıyla pes etmeyeceğini ortaya koydu. Tüm Milli Mücadele
Türk döneminde manevi gücün ve direncin tek kaynağı
Milletinin varlığına olan bağlılığı, sadakati ve sarsılmaz inancı olmuştur. Bu
Hal böyle olunca cumhuriyet, bağımsızlığını korumak, özgür ve bağımsız yaşamak isteyen bir ülkedir.
Doğrudan milletimizin ruhundan doğan bir şaheser olarak ortaya çıktı.
çıktı. Türk milletinin kendisi ve yapacakları hakkında alacağı kararlar
Tercihlere hiçbir kurum, unsur, bölüm veya grup müdahale etmemelidir.
Cumhuriyet tarafından kuruldu ve şekillendirildi ki bu mümkün olamazdı. Bu duygu ve
Büyük Türk milletinin ve ülkemizin kuruluşunun 100. yılını yürekten kutluyoruz,
En kalbi ve en içten sevgi ve saygılarımı sunuyorum. Devletimizin kurucusu ilk
Cumhurbaşkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile kurucu ortak
“Kahramanlarımızı ve şehitlerimizi saygı ve rahmetle anıyorum” dedi.
“Gaspiralı, fikirleriyle çağdaş Türk düşüncesine damgasını vurdu”
İsmail Gaspıralı Türk dünyasının son yüzyılların en büyük öğretmenidir.
İdealistlerden biri olduğunu belirten Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet
Ersan, “Fikirleri ve faaliyetleriyle çağdaş Türk düşüncesine damgasını vurdu” dedi.
Koşarak yola çıkan ender isimlerden biri ve konuyla uzaktan da olsa ilgilenen herkes
Biliniyor. Geçen yüzyılın büyük uyanış hareketine öncülük etti ve
Türk dünyası için “dil, düşünce ve işte birlik” ilkesini benimsemiş bir aydın.
Anmak elbette boynumuzun borcudur. Hiç şüphe yok ki en değerli yönü;
Ardında bıraktığı eserleri, fikirleri ve takipçileriyle günümüz Türk dünyasının dili, dili ve kültürü.
Düşüncede ve işte birliğin temeli olarak hizmet vermeye devam ediyor.
İsmail Gaspıralı’nın izinden gidenler için bugünkü manzara mutluluk veriyor.
Bu şunu gerektiren bir görüştür; Bardağın yarısı dolu Gaspıralı’nın zamanından daha iyi
çok fazla. Dünün gerçekleri ile bugünün gerçekleri arasındaki farkı görerek
Hedeflerimizi belirleyerek Türk dünyasını bir güç haline getirmek
Bu mümkün. Türk Devletleri Teşkilatı, TÜRKSOY, Türk Akademisi, Türk
Parlamenterler Birliği gibi uluslararası örgütlerimiz bu anlamda geleceğe doğru gidiyor.
Umutla bakmamızı sağlıyor. Tabii ki mevcut durumla yetinemeyiz. İsmail
Gaspıralı’dan ilham alarak daha da ileri gitmeliyiz; çağdaş uygarlık düzeyi
geçmeli; Yeni bir medeniyet atılımıyla 21. yüzyılı Türk Yüzyılı yapma iradesi,
Her koşulda onu korumalıyız. İsmail Gaspıralı’yı bu gururla anıyorum.
Türk dünyasının gelişim ve değişimini yakalamak için;
her türlü imkanı kullanarak bir araya gelerek bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunmak
Var olması, maddi ve manevi güçlerini çağdaş dünyayla birleştirmesi çok önemli.
Bu önemli. Ege Üniversitesi’nin bu anlamda Türk dünyasının temsilcisi olduğunun bilinmesini isterim.
bağlamında içselleştirdiği unsurları her zaman taşıyarak
Değerleri ve hedefleri doğrultusunda kararlılıkla yürüyüşüne devam edecektir. Bu
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dil, tarih ve inanç köprüleriyle hazırdır.
Olaylarla bölünmüş tarihimizde birlik olmalıyız dedi.
İsmail Bey, kurduğu dünyayla son dönem ideali olan “dil ve düşüncede birlik” idealiyle hareket eder.
Yapmalıysak. Sempozyum başta ülkemiz olmak üzere tüm Türk dünyasına yöneliktir.
Umarım edebiyata katkı sağlar ve öncülük eder” dedi.
“Milli duygu ve düşünce tarzına sahip bir Türk aydını”
Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Ayönü, “’Dilde, burada,
‘Görüş birliği’ şeklinde formüle edilen görüşlerin hayata geçirilmesi için tüm
ömrünü Rus Türkleri arasında milli bilincin yerleşmesine çalışmakla geçiren kişi.
Gaspıralı; Osmanlı Türklerinin milli şuuru artık tam olarak oluşmuştur.
henüz oluşmadığı veya zayıf olduğu bir dönemde milli bir duygu ve düşünce tarzına sahipti.
bir Türk aydınıdır. Türk toplulukları arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler
Gelecek öncelikle dil, edebiyat çalışmaları ve kültürel çalışmalar alanında olacak.
belirleyeceğini biliyoruz. Bu nedenle bu tür bilgi ziyafetleri Türklükle ilgilidir.
Kendini bilime adamış bilim adamlarının üzerine düşen bir borç vardır.
düşünürüz. Türk dünyası edebiyatlarını tarihe karşı araştırmak
Sorumluluk ve şahitlik görevimizi yerine getirmek olduğu kanaatindeyiz.”
söz konusu.
“Gaspirali İsmail Türk dünyasını uyandıran büyük bir hocadır”
Doç. Dr. Yılmaz Özkaya, “Sempozyum; Türk Dünyasının Modernleşmesi,
Çağdaş Türk topluluklarının dili, edebiyatı, folkloru, siyasi ve sosyal tarihi,
sosyal ve kültürel durumlar alanlarında yeni ve özgün araştırmaların sunulduğu yer
ve bunun tartışıldığı bir ortam olacak. 19. yüzyılın sonlarında Türk dünyasında
Modernleşme kavramını ‘Cedidizm’ olarak tanımlıyor. kaydeden İsmail Gaspıralı
Sistematikleştirdiği bu hareket geleneği yok etmeyi amaçlayan bir harekettir.
Geleneğin bozuk yönlerini onarmanın ötesinde, ulusal unsurları da bünyesinde barındırıyor.
Bu, içeriden bir uyanış hareketidir. Geçtiğimiz yüzyılın değerli aydını İsmail
Gaspıralı, Çarlık Sovyeti ve bağımsızlığa adanan bu sempozyumda
dönem, Türk dünyası, Romanlar ve hikâyeleri birçok ülkeden ilgi alanıdır.
Uzmanların açıklamalarıyla tartışılacak ve değerlendirilecek. İsmail Gaspıralı,
Türk kültürünün genel sorunlarını geniş bir şekilde ele alan bir aydındır.
Rus etkisinin hüküm sürdüğü Türk dünyasının yalnızca bir köşesidir.
Bunu matbaanın tarihini temsil ediyor olarak göremeyiz. Halil İnalcık’ın ağzından
Gaspıralı İsmail Bey, Türk dünyasını uyandıran büyük bir akıl hocası, büyük bir usta
O bir eğitmen ve reformcuydu. Türk dünyasının en tanınmış ve tanınan şahsiyetidir.
kişiliklerden biridir. Bu kadar tanınmasının en önemli sebebi ise
Bunun nedeni elbette çok taraflı yapısıyla ilgilidir. Çünkü İsmail Gaspıralı bir fikir adamıdır.
Kendisi önde gelen bir eğitimci ve davacıdır. Bütün bunların ötesinde davacıdır.
“O bir erkek” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından Prof. Dr. Mehmet Ersan
Sempozyuma emeği geçenlere plaketleri takdim edildi. Daha sonra Prof. Dr. Yavuz
Akpınar, “Gaspiralı’nın Rus Türklerinin Çağdaş Edebiyatına Bakışı”, Prof.
Dr. Selma Barutcu Özönder “Modern Türklerin Yeni Yolları”, Prof. Dr. Şuayip
Karakaş “Özbek Edebiyatında Tarihsel Roman”, Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
“Sınırlara Vurulmuş Bir İnsanın Çığlığı: Küçük Roman”, Prof. Dr. Ali Akar “Yeni”
Tek Dil Yeni Bir Dünya: Türk Modernleşmesinin Dil Cephesi ve İsmail
“Gaspirali” konulu sunumlar yapıldı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılı ve öncü aydınları, eğitimcileri ve
Yayıncı İsmail Gaspıralı anısına düzenlenen sempozyum kapsamında farklı
Türk Dünyası Edebiyatı hakkında farklı ülkelerden uzman bilim insanları tarafından
sunumlar yapıldı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
